Theo báo Hải Quan Online, tại Tp. Hồ Chí Minh, tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại tuy được kiểm soát nghiêm ngặt nhưng vẫn không ngừng biến hóa với nhiều thủ đoạn tinh vi mới. Nhiều vụ việc đã bị cơ quan chức năng khởi tố hình sự.
25.000 chai nước hoa giả thương hiệu bị phát hiện, khởi tố ở TP. Hồ Chí Minh
Khởi tố hình sự nhiều vụ việc
Trong hàng loạt vụ vi phạm, cơ quan chức năng TPHCM cùng Cục Hải quan TPHCM đã khởi tố nhiều vụ buôn lậu hàng hóa qua cảng biển và cảng hàng không. Cuối tháng 12/2023, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã ra quyết định khởi tố Công ty TNHH Thương mại Nghi Tễ (địa chỉ số 19, đường số 6, khu nhà ở Thắng Lợi, 4218ĐT743A, khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương) với tội danh “Buôn lậu”.
Theo hồ sơ, Công ty TNHH Thương mại Nghi Tễ đã mở tờ khai hải quan cho lô hàng nhập khẩu gồm 3 container được khai báo là máy móc thiết bị và vật tư mới 100%, xuất xứ Đài Loan, tổng trọng lượng gần 28 tấn và trị giá trên 889 triệu đồng. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế và căn cứ vào kết quả giám định từ Trung Tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo Lường Chất lượng 3, hàng hóa này không đúng theo khai báo, bao gồm các máy móc thiết bị đã qua sử dụng và không đủ điều kiện, tiêu chuẩn để nhập khẩu theo quy định của pháp luật.
Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 khẳng định, để nhập khẩu số hàng đã qua sử dụng này (thuộc danh mục cấm nhập khẩu) vào Việt Nam, Công ty TNHH Thương mại Nghi Tễ đã cố ý khai báo gian dối về tình trạng hàng hóa. Công ty đã vi phạm Điều 18 Luật Hải quan số 54/2014/QH13; Nghị định 69/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ về quản lý ngoại thương; Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan; và trị giá hàng hóa vi phạm đã đủ cấu thành tội phạm theo Điều 188 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017) quy định tội “Buôn lậu”.
Ngoài ra, Cục Hải quan TPHCM cũng đã chuyển hơn 10 vụ án có dấu hiệu hình sự cho các cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TPHCM điều tra và khởi tố theo thẩm quyền. Nhiều trong số này là các vụ vận chuyển trái phép chất ma túy qua đường hàng không với những thủ đoạn cực kỳ tinh vi.
Bên cạnh việc khởi tố nhiều vụ buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa, các vụ kinh doanh và chứa trữ hàng cấm, hàng giả cũng bị cơ quan chức năng xử lý nghiêm khắc. Đầu năm 2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố hai bị can về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả”. Trước đó, Công an TPHCM cùng lực lượng Quản lý thị trường đã kiểm tra một kho hàng tại đường Tân Thới Hiệp 29 và một điểm kinh doanh trên đường Đông Hưng Thuận, quận 12. Kết quả, phát hiện gần 25.000 sản phẩm nước hoa giả các thương hiệu nổi tiếng. Toàn bộ lô hàng không có hóa đơn, chứng từ mua bán hay nguồn gốc sản phẩm. Theo lời khai ban đầu, chủ sở hữu số hàng hóa này đã chứa trữ nước hoa tại đây và chỉ đạo nhân viên tổ chức livestream giới thiệu, bán cho khách hàng trên mạng xã hội.
Nhiều thủ đoạn tinh vi mới
Theo Ban chỉ đạo 389 TPHCM, tình hình tội phạm và vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên biển vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Các đối tượng tội phạm đang tăng cường hoạt động mạnh mẽ, tập trung vận chuyển và chứa trữ hàng hóa qua các cảng biển quan trọng như Cát Lái, ICD Phước Long, Hiệp Phước, VICT và khu vực ven biển huyện Cần Giờ.
Chủ yếu các đối tượng sử dụng chiêu thức khai báo sai số lượng và chủng loại hàng hóa để thực hiện buôn lậu. Trong đó, nổi bật là thủ đoạn khai báo tạm nhập tái xuất hàng hóa sang nước thứ ba, sau đó chia nhỏ số lượng để thẩm lậu trở lại qua biên giới và tập kết về TPHCM tiêu thụ. Lợi dụng sự thông thoáng trong chính sách xuất nhập khẩu, các đối tượng còn khai báo hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu (loại hình A12), đưa hàng về các cảng tại TPHCM hoặc sân bay Tân Sơn Nhất, nhưng lại mở tờ khai điện tử tại các cửa khẩu khác như Tây Ninh, Bình Phước, Long An, và Bà Rịa – Vũng Tàu. Điều này khiến việc kiểm soát hàng hóa trở nên khó khăn hơn vì thuộc thẩm quyền của các cơ quan chức năng tỉnh khác.
Ngoài ra, các đối tượng còn trà trộn hàng lậu vào các lô hàng được hưởng luồng Xanh và luồng Vàng để tránh bị kiểm tra thực tế, hoặc chỉ bị kiểm tra hồ sơ. Các đối tượng cũng thành lập và sử dụng các công ty “ma” không có hoạt động tại địa chỉ đăng ký, sau một thời gian ngắn lại đổi tên công ty khác để tránh sự chú ý và theo dõi của cơ quan chức năng.
Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ của Ban chỉ đạo 389 TPHCM cuối tuần qua, lãnh đạo PC03 – Công an TPHCM đã tiết lộ những thủ đoạn buôn lậu mới nổi lên gần đây. Các đối tượng đã lợi dụng hình thức mua bán dầu FO và DO tạm nhập, tái xuất để đưa dầu vào nội địa tiêu thụ. Đầu năm 2024, Công an TPHCM cũng đã triệt phá đường dây buôn lậu dầu lợi dụng hình thức này do Lê Tấn Hòa cầm đầu. Qua điều tra, Lê Tấn Hòa đã sử dụng pháp nhân Công ty TNHH Vận tải Xăng dầu Saigon Transco để mua lại một phần dầu từ các tàu nước ngoài, sau đó đưa vào tiêu thụ nội địa mà không làm thủ tục khai báo hải quan, thu lợi bất chính.
Mặc dù tình hình buôn lậu và gian lận thương mại trên địa bàn được kiểm soát chặt chẽ, ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp và người dân đã nâng cao, nhưng những thủ đoạn mới vẫn diễn biến phức tạp. Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng, Trưởng Ban chỉ đạo 389 TPHCM, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phối hợp nhịp nhàng giữa bốn cơ quan chủ lực chống buôn lậu của thành phố gồm Hải quan, Công an, Biên phòng và Quản lý thị trường để điều tra và xử lý triệt để các vụ buôn lậu và gian lận thương mại.
Hội nghị Tổng kết công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Ban Chỉ đạo 389 Thành phố Hồ Chí Minh
