Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hoá ngày nay, logistics và vận tải đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự lưu thông hàng hoá và dịch vụ. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn còn nhầm lẫn giữa hai khái niệm này. Hiểu rõ sự khác biệt giữa logistics và vận tải không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Bài viết dưới đây, hãy cùng CTS Logistics tìm hiểu chi tiết từng thuật ngữ, nêu rõ sự khác biệt chính của chúng và xem xét khi nào nên dùng logistics, khi nào nên dùng vận tải.
Tìm hiểu điểm khác biệt giữa logistics và vận tải
Tổng quan về ngành logistics và vận tải
Logistics và vận tải đều đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng và mỗi khía cạnh đều có những chức năng đặc thù. Trong khi vận tải tập trung vào việc chuyển hàng từ nơi này đến nơi khác, thì logistics bao quát toàn bộ quá trình quản lý dòng chảy, lưu trữ hàng hóa, dịch vụ và thông tin.
Tổng quan về logistics
Định nghĩa Logistics
Hội đồng quản trị Logistics Hoa Kỳ (LAC – The US. Logistics Administration Council) đã đưa ra khái niệm: “Logistics là quá trình lên kế hoạch, áp dụng và kiểm soát các luồng dịch chuyển của hàng hóa, dịch vụ hay thông tin liên quan tới nguyên liệu vật tư (đầu vào) và sản phẩm cuối cùng (đầu ra) từ điểm xuất phát tới điểm tiêu thụ, nhằm thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng.”
Có thể nói, logistics tương tự như “hậu cần” ở chỗ nó bao gồm các bước chuẩn bị để đảm bảo mọi quá trình diễn ra suôn sẻ, đạt mục tiêu và đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Tuy nhiên, logistics lại ở một phạm trù rộng lớn hơn với khối lượng công việc và vai trò, ý nghĩa mà “hậu cần” không thể bao quát hết được. Chính vìì vậy, ta có khái niệm logistics như trên để trình bày một cách cụ thể và đầy đủ nhất ý nghĩa của lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, thuật ngữ Logistics cũng đã được ghi nhận trong Luật thương mại 2005, và được phiên âm theo tiếng Việt là “lô-gi-stíc”
Điều 233 Luật thương mại 2005 quy định: “Dịch vụ logistics là hoạt động thương mại, theo đó, thương nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, từ vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.”
Giải thích logistics là gì?
Các thành phần chính trong logistics
Các thành phần chính trong logistics bao gồm:
- Quản lý hàng tồn kho: Theo dõi và quản lý lượng hàng từ khi mua vào đến khi bán ra để tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt.
- Lưu kho: Đảm bảo hàng hóa được lưu trữ an toàn và bảo mật, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân phối và giao hàng.
- Xử lý hàng hóa: Tổ chức việc di chuyển và lưu trữ hàng hóa trong kho một cách hiệu quả.
- Hoạt động chuỗi cung ứng: Điều phối các hoạt động để đảm bảo mọi quy trình logistics và vận tải diễn ra trơn tru.
- Tích hợp hệ thống: Đảm bảo tất cả các yếu tố của hệ thống logistics hoạt động đồng bộ và liền mạch.
- Dịch vụ hoàn thành đơn hàng: Quản lý quy trình nhận, xử lý và giao đơn hàng đến tay khách hàng một cách hiệu quả.
Hiểu rõ về logistics là yếu tố then chốt đối với bất kỳ ai làm việc trong lĩnh vực này. Bởi nó đảm bảo quản lý chuỗi cung ứng thành công và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
Tổng quan về vận tải
Định nghĩa vận tải
Vận tải là quá trình di chuyển hàng hóa và sản phẩm từ nơi này đến nơi khác, hình thành một phần quan trọng của khung logistics và quản lý chuỗi cung ứng. Ngành vận tải bao gồm nhiều phương thức khác nhau như đường bộ, đường sắt, hàng không và đường biển.
Các công ty vận tải giữ vai trò thiết yếu trong việc lựa chọn phương thức vận chuyển hiệu quả nhất, nhằm đảm bảo giao hàng đúng hạn và tiết kiệm chi phí, điều này rất quan trọng cho sự phát triển và duy trì của bất kỳ dịch vụ vận tải và phân phối nào.
Định nghĩa vận tải là gì?
Các phương thức vận tải
- Đường bộ: Thích hợp cho các khoảng cách ngắn và tuyến đường giao hàng linh hoạt, thường được sử dụng cho các giao hàng khu vực. Phương thức này mang lại sự linh hoạt và thuận tiện cao.
- Đường sắt: Lý tưởng cho vận chuyển hàng hóa nặng và số lượng lớn trên quãng đường dài, giúp giảm chi phí và nâng cao khả năng vận chuyển.
- Hàng không: Là phương thức nhanh nhất, phù hợp cho các mặt hàng có giá trị cao hoặc dễ hỏng cần giao nhanh, đảm bảo sự hài lòng của khách hàng nhờ tốc độ giao hàng vượt trội.
- Đường biển: Tiết kiệm chi phí cho việc vận chuyển khối lượng lớn hàng hóa trong thương mại quốc tế, mặc dù thời gian vận chuyển chậm hơn so với các phương thức khác.
Những lựa chọn đa dạng về phương thức vận tải giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình giao hàng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và duy trì hiệu quả trong quản lý chuỗi cung ứng.
Yếu tố chính ảnh hưởng tới vận tải
Việc lựa chọn phương thức vận tải phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhằm đảm bảo hoạt động logistics và vận tải hiệu quả. Dưới đây là những yếu tố quan trọng nhất:
- Tốc độ: Tốc độ giao hàng quyết định phương thức vận tải. Vận tải hàng không là nhanh nhất, trong khi vận tải đường biển thường chậm nhất nhưng lại phù hợp cho các lô hàng khối lượng lớn, không yêu cầu giao nhanh.
- Chi phí: Việc cân nhắc chi phí so với thời gian giao hàng là rất quan trọng. Vận tải đường biển có chi phí thấp hơn nhưng mất nhiều thời gian, trong khi vận tải hàng không đắt đỏ nhưng đảm bảo giao hàng nhanh chóng.
- Khoảng cách địa lý: Với các khoảng cách dài, vận tải đường sắt hoặc đường biển thường được ưu tiên hơn đường bộ do tính hiệu quả về chi phí và khả năng vận chuyển khối lượng lớn.
- Tính chất của hàng hóa: Hàng hóa dễ hỏng hoặc có giá trị cao thường yêu cầu vận chuyển nhanh chóng như hàng không. Ngược lại, hàng hóa số lượng lớn hoặc không dễ hỏng thích hợp với đường sắt hoặc đường biển để tiết kiệm chi phí vận chuyển.
Hiểu rõ và cân nhắc các yếu tố này giúp doanh nghiệp lựa chọn phương thức vận tải phù hợp, đảm bảo hiệu quả và tối ưu hóa chi phí trong quản lý chuỗi cung ứng.
Đâu là sự khác biệt chính giữa logistics và vận tải?
Logistics và vận tải là những phần không thể thiếu trong chuỗi cung ứng, mỗi bên đảm nhận những vai trò riêng biệt. Trong khi vận tải tập trung vào việc di chuyển hàng hóa vật lý, logistics quản lý toàn bộ chuỗi cung ứng từ đầu đến cuối.
Dưới đây là những khác biệt chính giữa hai khái niệm này:
Phạm vi trách nhiệm
- Logistics: Quản lý toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm vận tải, phân phối, quản lý kho bãi và kiểm soát hàng tồn kho. Logistics điều phối mọi khâu từ đầu vào đến đầu ra, đảm bảo sự liên kết chặt chẽ giữa các thành phần.
- Vận tải: Chỉ tập trung vào việc di chuyển hàng hóa qua các phương thức như đường bộ, đường sắt, hàng không và đường biển. Vận tải là một phần của logistics, chịu trách nhiệm đảm bảo hàng hóa được chuyển từ điểm A đến điểm B một cách an toàn và hiệu quả.
Lập kế hoạch và điều phối
- Logistics: Yêu cầu lập kế hoạch chi tiết và điều phối toàn bộ dòng chảy hàng hóa. Điều này bao gồm quản lý cả vận tải đầu vào và đầu ra, đảm bảo sự liên tục và hiệu quả của chuỗi cung ứng.
- Vận tải: Tập trung vào việc chọn tuyến đường tối ưu và quản lý dịch vụ vận tải để đảm bảo hàng hóa được giao đúng hạn. Điều này bao gồm việc lựa chọn phương tiện, lộ trình và thời gian vận chuyển hợp lý.
Tích hợp và tối ưu hóa
- Logistics: Tích hợp các yếu tố như công ty giao nhận hàng hóa, hoạt động kho bãi và dịch vụ phân phối để tạo ra một chuỗi cung ứng liền mạch. Mục tiêu là tối ưu hóa toàn bộ quy trình để giảm chi phí và nâng cao hiệu suất.
- Vận tải: Tối ưu hóa việc di chuyển hàng hóa vật lý, tập trung vào giảm chi phí vận chuyển và cải thiện tốc độ giao hàng.
Trọng tâm hoạt động
- Logistics: Tập trung vào toàn bộ quy trình chuỗi cung ứng, từ nguồn nguyên liệu thô đến giao hàng sản phẩm hoàn chỉnh. Logistics đảm bảo mọi khía cạnh của chuỗi cung ứng hoạt động nhịp nhàng và hiệu quả.
- Vận tải: Tập trung vào việc thực hiện di chuyển hàng hóa, phối hợp chặt chẽ với các công ty logistics để cung cấp dịch vụ vận tải hiệu quả và đáng tin cậy.
Các chỉ số hiệu suất chính (KPI)
- Logistics: Sử dụng các KPI để đo lường hiệu quả tổng thể, bao gồm mức tồn kho, độ chính xác đơn hàng và thời gian giao hàng. Những chỉ số này giúp đánh giá và cải thiện toàn bộ quy trình chuỗi cung ứng.
- Vận tải: Theo dõi các KPI như tốc độ giao hàng, tỷ lệ hư hỏng hàng hóa và chi phí vận tải để đảm bảo hoạt động vận chuyển hiệu quả. Các chỉ số này giúp cải thiện dịch vụ và giảm thiểu rủi ro trong quá trình vận chuyển.
Logistics tập trung vào quy trình chuỗi cung ứng tổng thể, từ nguồn nguyên liệu thô cho đến giao hàng sản phẩm hoàn chỉnh
Khi nào nên sử dụng logistics và khi nào nên sử dụng vận tải?
Logistics là yếu tố then chốt trong các ngành như sản xuất và thương mại điện tử, nơi việc điều phối nhiều hoạt động là điều cần thiết. Các nhà quản lý logistics chịu trách nhiệm giám sát lưu kho, xử lý hàng hóa và quản lý chuỗi cung ứng, đảm bảo mọi quy trình diễn ra suôn sẻ.
Trong lĩnh vực logistics, việc quản lý hiệu quả và tối ưu hóa mạng lưới logistics đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu khách hàng và duy trì hiệu suất kinh doanh.
Ngược lại, vận tải được ưu tiên trong các tình huống tập trung vào việc di chuyển hàng hóa. Các công ty giao nhận hàng hóa và vận chuyển đặt trọng tâm vào dịch vụ vận tải và quản lý hàng hóa, nhằm giảm chi phí vận tải và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Trọng tâm ở đây là lựa chọn phương thức vận tải tốt nhất và đảm bảo giao hàng đúng hạn. Các công ty vận tải và logistics cung cấp các giải pháp toàn diện, bao gồm cả nhu cầu logistics và vận tải, đảm bảo hoạt động logistics hiệu quả.
Cả logistics và vận tải đều rất quan trọng cho hoạt động chuỗi cung ứng, nhưng chúng có trọng tâm khác nhau dựa trên nhu cầu ngành và phạm vi hoạt động. Hiểu rõ khi nào nên sử dụng logistics hay vận tải giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và đạt hiệu suất cao nhất.
Khi nào sử dụng logistics, khi nào sử dụng vận tải?
Kết luận
Tóm lại, hiểu rõ sự khác biệt giữa logistics và vận tải là điều cần thiết để doanh nghiệp có thể lựa chọn giải pháp phù hợp nhất cho mình. Logistics không chỉ bao gồm việc quản lý logistics toàn diện mà còn điều phối các hoạt động như lưu kho, dịch vụ phân phối và dự báo nhu cầu, đảm bảo dòng chảy suôn sẻ qua các kênh logistics. Trong khi đó, vận tải tập trung vào việc di chuyển hàng hóa, lựa chọn tuyến đường giao hàng tốt nhất và quản lý các giao dịch vận tải với các công ty giao nhận hàng hóa.
Hy vọng bài viết này đã giúp doanh nghiệp nắm vững kiến thức về logistics và vận tải trong vận chuyển hàng hóa thương mại. Từ đó, có thể đưa ra các quyết định thông minh, cho dù làm việc với một công ty logistics hay lựa chọn đơn vị vận tải phù hợp. Nếu có bất kỳ thắc mắc, hãy liên hệ ngay hotline CTS Logistics để được hỗ trợ kịp thời nhé!
THÔNG TIN LIÊN HỆ CTS GROUP
Hotline: 0974.33.1688
Website: https://ctsgroup.vn/
Email: ctsgroup.vn@gmail.com
Fanpage: https://www.facebook.com/ctsgroup25
Địa chỉ: Số 67, đường số 23, KĐT Thành phố Giao Lưu, 234 Phạm Văn Đồng, Hà Nội
